Allemaal broeders, maar van wie?

Dit document van 90 pagina’s, met 288 aantekeningen, is in overeenstemming met de verklaring van Abu Dhabi van 4 februari 2019, “over de menselijke broederschap voor wereldvrede en gemeenschappelijk samenleven”. De encycliek wordt medeondertekend door Franciscus en de groot-imam van al-Azhar, Ahmed el-Tayeb, die vier keer persoonlijk in de encycliek geciteerd wordt. Deze laatste verklaarde op 4 oktober tevens: “De boodschap van mijn broer Paus Franciscus, Fratelli tutti, is een uitbreiding van het Document over menselijke broederschap (...) Het is een boodschap gericht aan mensen van goede wil en een levend bewustzijn, die het geweten van de mensheid herstelt.”

Onder de bronnen van de paus merken we op: een lied van de Braziliaanse singer-songwriter Vinicius de Moraes - met een verwijzing naar zijn plaat uit 1962 -, de filmmaker Wim Wenders, de theoloog Karl Rahner, Sint-Thomas van Aquino, Gabriel Marcel, Paul Ricoeur, Georg Simmel, Karol Wojtyla, René Voillaume … Franciscus verwijst naar de Heilige Schrift, naar zijn voorgangers, naar bisschoppenconferenties over de hele wereld, naar zijn eigen geschriften of interviews. Maar de paus zegt ook dat hij schatplichtig is aan Martin Luther King, Desmond Tutu, Gandhi en Charles de Foucauld ...

Een zeer politieke encycliek

In Le Figaro van 5 oktober schrijft Jean-Marie Guénois dat het een ‘zeer politieke’ encycliek is, en hij ziet daarin een herinnering aan drie thema's die Franciscus vaak behandelde tijdens zijn zevenjarige pontificaat:

1. De kwestie van “grenzen” (nr. 129 e.v.). Volgens Franciscus kunnen de “limieten en grenzen van staten” de komst van een migrant niet weerstaan, omdat hij geen “usurpator” is. Dus “niemand kan worden uitgesloten, ongeacht waar hij is geboren”, aangezien “elk land ook dat van de vreemdeling is”. Het is daarom “belangrijk het concept van burgerschap toe te passen op migranten die onlangs zijn aangekomen en in de samenleving geïntegreerd” en “af te zien van het discriminerende gebruik van het begrip ‘minderheden’ ”. Inderdaad, “migranten, als we hen helpen te integreren, zijn een zegen, een rijkdom, een geschenk dat een samenleving uitnodigt om te groeien.” Bij deze vraag negeert de paus de religie van migranten, maar “de standpunten van de overwegend islamitische immigratie van de paus betreffen het leven of overleven van christelijke naties. Essentiële vraag waar het allemaal om gaat. (...) Immigratie is niet alleen een politieke en economische kwestie, maar ook een religieuze.” – (Nouvelles de Chrétienté n° 169, januari-februari 2018).

2. “Privé-eigendom” (nr. 118 e.v.). Franciscus herinnert eraan dat dit niet exclusief is, maar gerelateerd aan zijn “sociale functie” om de armsten te helpen. Er is een “ondergeschiktheid van alle privé-eigendom aan de universele bestemming van de goederen van de aarde en bijgevolg het recht van iedereen op het gebruik ervan”.

3. Het begrip “rechtvaardige oorlog” (nr. 255 e.v.). Deze is niet meer denkbaar: ‘We kunnen oorlog niet langer als een oplossing beschouwen, omdat de risico’s waarschijnlijk altijd groter zullen zijn dan het hypothetische nut dat eraan wordt toegeschreven. Geconfronteerd met deze realiteit is het tegenwoordig erg moeilijk om de rationele criteria te verdedigen, die in andere tijden zijn gevormd, om te spreken van een mogelijk rechtvaardige oorlog. Nooit meer oorlog.”

En Jean-Marie Guénois besluit: “Franciscus vraagt daarom om de wapenbudgetten om te vormen tot een ‘globaal fonds’ om honger te bestrijden. En legt de ‘imperatief’ van ‘de totale eliminatie van kernwapens’ vast als een ‘ultiem doel’. In deze geest roept hij ook op tot de wereldwijde afschaffing van de doodstraf.”

De kritiek van de encycliek door Sint-Pius X

Zeer voorspelbaar lokte de inhoud van deze nieuwe encycliek vóór de publicatie al veel kritische opmerkingen uit. Vanaf 6 september inspireerde zijn titel, die vooraf in de media was aangekondigd (“Fratelli tutti - allemaal broeders”), een artikel op de website van Le cronache di Papa Francesco, getiteld: “Broeders van allemaal. En van niemand”.

Deze “allemaal broeders” verwijst, volgens de redacteur van de Italiaanse site, “helaas naar de humanistische slogan van het universeel broederschap onder alle mensen en naar de unieke god van de syncretistische oecumene, vervat in het document over de menselijke broederschap en voor wereldvrede en gemeenschappelijk samenleven, ondertekend in Abu Dhabi op 4 februari 2019.

“Het is waar dat ‘incipit’ ”, informeert ons de Persdienst van de Heilige Stoel, “ontleend is aan de Vermaningen van Sint-Franciscus (“Broeders allemaal, laten we kijken naar de goede Herder die de passie van het kruis onderging om zijn schapen te redden”, 6, 1: FF 155), maar de heilige van Assisi - wiens leven door maçonnieke en modernistische propaganda gebruikt wordt - richtte zich tot zijn broeders, de leden van zijn orde en zijn broeders in het geloof, de gedoopten. En hij riep ook de enige ware God aan, de enige God die Jezus Christus aan ons heeft geopenbaard: de Allerheiligste Drie-eenheid.

“We kunnen ons de tegenwerpingen van velen al voorstellen: maar de Heer zelf heeft gezegd dat we allemaal broeders zijn! (zie Mt 23, 8). Ja, dat is waar, antwoorden we dan, maar als we het evangelie verder lezen, zullen we zien dat de goddelijke Meester en Heer zich niet tot alle mensen richtte, maar alleen tot zijn discipelen. Alleen christenen zijn allemaal broeders en zusters, want zij zijn de enige mensen die God ‘Vader’ kunnen noemen - de Schepper van alle mensen - door het sacrament van de doop (vgl. Rom. 8, 14-15). En Christus gaf het nieuwe gebod van broederlijke liefde alleen aan zijn discipelen (vgl. Joh 13, 34-35; 15, 9-14). […]

“Alle mensen hebben dezelfde Schepper, maar ze zijn helaas zijn niet allemaal geadopteerde kinderen in Jezus Christus geworden (vgl. Gal. 3: 26-28). Alle mensen zijn geroepen om te beminnen, maar alleen de discipelen van Christus kunnen totaal beminnen (vgl. 1 Joh. 4, 7-11). Daarom gaf Christus zijn Kerk het bevel om alle schepselen te evangeliseren en te dopen (vgl. Mk 16: 15-18).

“De ideologisch-humanistische utopie van universeel broederschap wordt geboren en verspreid door de vrijmetselarij, waarvan de basis de ontkenning van de erfzonde en de verwerping van alle christelijke openbaringen is.”

Hoe kon zo’n afwijking zo diep in de katholieke Kerk tot op de hoogste stoel doordringen? Met het modernisme kwam een nieuwe manier van denken over geloof; in plaats van deze of gene waarheid te ontkennen, zoals Sint-Pius X uitlegde en ontmaskerde: “Voor het begrip ‘broederschap’ […] legden [de modernisten] de basis in de liefde voor gemeenschappelijke belangen, of, voorbij alle filosofieën en alle religies, in het simpele idee van de mensheid, die dus in dezelfde liefde en gelijke tolerantie alle mensen, met al hun ellende, intellectueel en moreel, zowel fysiek als tijdelijk insluit”, schreef de heilige Paus in zijn brief Notre Charge Apostolique aan het Franse episcopaat over de socialistische doctrines van Le Sillon van 25 augustus 1910.

En verder voegde hij eraan toe: “Er is geen ware broederschap behalve in de christelijke naastenliefde, die uit liefde tot God en zijn Zoon Jezus Christus, onze Verlosser, alle mensen omvat om hen allemaal te verlichten en om iedereen tot hetzelfde geloof en tot hetzelfde geluk in de hemel te brengen. Door de aldus begrepen broederschap te scheiden van de christelijke naastenliefde, zou democratie, verre van vooruitgang, een rampzalige tegenslag voor de beschaving betekenen.”

Een kerk in lijn met de VN

De consistente lijn van de paus kwam ook tot uiting in zijn videoboodschap aan de Verenigde Naties voor het 75-jarig bestaan op 25 september. Dit bracht Stefano Fontana ertoe in de Nuova Bussola Quotidiana van 28 september “een Kerk die dienaar van de VN wordt” te betreuren: “Covid, globalisme en soevereiniteit, vaccins, klimaat ... De boodschap die de afgelopen dagen door Franciscus als pauselijke interventies bij de VN ter gelegenheid van de 75ste verjaardag van de oprichting werd verkondigd, behandelt veel terugkerende thema’s, gekoppeld aan het herhaaldelijk gebruik van veel sleutelwoorden die altijd dezelfde zijn, maar het onderstreept vooral de neiging om zich aan te passen aan het heersende gevoel, in plaats van interpretatiesleutels te verstrekken die geïnspireerd zijn door de sociale leer van de Kerk.

“De argumenten die in het bericht aan bod komen, zijn vandaag echt aanwezig, maar de interpretatie van de feiten is ongetwijfeld zodanig dat de leiders van de Verenigde Naties zeker niet van streek zullen zijn, maar bevestigd in hun gedrag.”

Over globalisme en nationalisme onderstreept Stefano Fontana dat “Paus Franciscus Covid-19 gebruikt om op te roepen tot meer veelzijdigheid en om nationalistische en individualistische sluitingen te veroordelen. Zo komt zijn veroordeling opnieuw zonder beroep op enige soevereiniteit waarbij elke vorm van patriottisme of een beroep op de nationale dimensie van de problemen wordt vervaagd... [Toch] is het een feit dat het beschermen van het eigen land tegen epidemische besmetting geen daad van politiek egoïsme is.”

“Door in deze richting te gaan, speelt de paus objectief het spel van financiële, economische en politieke acteurs die de beruchte globalistische ‘nieuwe mensheid’ willen, met het grote gevaar om één universele gedachte te bereiken, een reeks principes die gedeeld worden door multinationale machten en soeverein opgelegd worden. Het is onbegrijpelijk dat men geen beroep doet op de begrippen ‘volk’ en ‘land’ als natuurlijke uitingen van de sociabiliteit van de persoon, zo aanwezig in de sociale leer van de Kerk. Covid-19 kan niet de gelegenheid zijn om de ‘grenzen’ zomaar in de vuilbak te werpen […]. De Kerk zou op deze kwesties een grotere kritische capaciteit moeten tonen.”

(Bronnen: Vatican News / Figaro / Political Liberty / Cronache di Papa Francesco / Nuova Bussola Quotidiana / cath.ch - DICI n ° 401, oktober 2020)

Figuur 2: Sirilusmaxii, CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons