Coronavirus : Katholieke houding in tijden van epidemie - Preek van E.H. Puga

Dierbare gelovigen,

Het is sinds het begin der tijden de gewoonte van de Kerk om zich in periodes van openbaar onheil tot de Heer te wenden, vooral in tijden van epidemie. Dit is niet de eerste en ongetwijfeld ook niet de laatste in de geschiedenis van de mensheid. Maar epidemieën hebben altijd iets verontrustends, want net als met demonen kun je niet zien wat je aanvalt. En dus wendt de Kerk zich tot de goede God, vooral door middel van deze zeer oude misformulier, gebruikt in tijden van epidemieën, die we opdragen om de goede God te vragen ons te behoeden voor het kwaad.

Wat de Kerk vraagt aan God

Wat vraagt de Kerk met deze gebeden? Ze vraagt God natuurlijk om deze ziekten die ons aanvallen af te weren; indien we erdoor getroffen worden, dat we ze overwinnen; als het het uur van onze dood is, dat we ons er op voorbereiden. Maar de Kerk vraagt niet slechts dit, de Kerk vraagt om het licht van God, zij vraagt ter gelegenheid van deze gebeurtenissen, die altijd een beetje uitzonderlijk zijn, die vaak de oorzaak zijn van sociale wanorde, dat de christen zijn geloof zou uitdragen, dat de christen zijn deugd zou uitdragen die soms op de proef wordt gesteld: gebrek aan vertrouwen, egoïsme, gebrek aan naastenliefde. Ze vraagt om allen, vooral de christenen, bij te staan die in deze moeilijkere tijden hun plichten van staat op een christelijke manier te vervullen hebben. Ik denk daarbij vooral aan artsen, verpleegkundigen, al degenen die voor de zieken zorgen, want dit is altijd een van de missies van de Kerk geweest: zich ontfermen over de lijdenden en de zieken. De Kerk bidt ook voor de overheid, want dit soort beproevingen, dit soort rampspoed, vereist dat we op een standvastige manier, met voorzichtigheid, met wijsheid worden geregeerd, ook al delen we niet, verre van zelfs, alle standpunten en meningen van zij die ons regeren. Er zijn momenten waarop we de goede God moeten vragen, zoals de heilige Petrus het zo goed zei, om hen te verlichten, zodat we ons kunnen onderwerpen aan wijze verordeningen.

De betekenis van deze gebeurtenissen

De Kerk bidt ook dat we de betekenis van deze gebeurtenissen zouden begrijpen. Onze eerste reflex moet een reflex van bovennatuurlijke beschouwing zijn, en misschien wel meest verontrustende op dit moment, dierbare gelovigen, in deze dagen waarin we leven, is niet zozeer deze epidemie, is niet zozeer wat er zoal gebeurt, het is te moeten zien dat in de Kerk de angst is binnengedrongen, de onrust en het gebrek aan geloof. Nu is niet het moment om de wijwatervaten te legen, nu is niet het moment om de kerken te sluiten, nu is niet het moment om de H. Communie aan de gelovigen te weigeren, of zelfs de sacramenten aan de zieken. Integendeel, het is een tijd om dichter tot God te komen, om de zin van deze rampspoed te begrijpen. Van oudsher heeft de Kerk, in tijden van plagen en epidemieën, openbare processies gehouden met aktes van geloof, dit was de gelegenheid voor de Kerk om boetedoening te prediken. Boetedoening, boetedoening. Jullie weten het, dit is het uitzonderlijk mooie aan de passage uit het Oud Testament dat we daarnet in het epistel hebben gelezen: de schuld van de trots van koning David die een volkstelling wilde houden om de voldoening te hebben dat hij een grote natie leidde. En het gevolg daarvan was een straf van God. Ja, want God straft zoals een vader zijn kinderen straft. De straf voor deze hoogmoed was een vreselijke plaag, maar zodra God zag dat de harten zich opnieuw naar Hem toe keerden, liet God de engel der ziekte ophouden met wraak te nemen.

De tijd van boetedoening

Het is de tijd van boetedoening, de tijd van terugkeer naar God, wie we ook zijn, de rechtvaardigen en de minder rechtvaardigen, de zondaars, we moeten allemaal boetedoening doen. God straft niet altijd en gebeurtenissen, rampen, worden niet altijd direct door God veroorzaakt, ze kunnen uitzonderlijk voorvallen, het zijn de natuurwetten die dit veroorzaken: aardbevingen, epidemieën. Het zijn de gevolgen van het feit dat sinds de zondeval de mens niet langer meester is van alles, ja, de mens is niet langer meester van alles, dierbare gelovigen. Maar God heeft sinds de komst van Onze Heer Jezus Christus gezegd: "Ik zal jullie beschermen tegen deze openbare rampen, ik zal jullie er tegen beschermen indien jullie trouw zijn aan Mij". Het probleem vandaag de dag, dierbare gelovigen, is niet dat we menselijke middelen gebruiken om te proberen deze rampen af te weren, dat is volledig normaal, dat alles komt overeen met de orde der dingen, het probleem is dat we tegen God zeggen "laat ons met rust, laat ons het zelf maar onder controle houden". Maar de enige die de situatie "onder controle" heeft, zoals we vandaag zeggen, is de goede God. Wat doet God dan? God zegt, "je wilt mijn hulp niet? Wel, los het dan zelf maar op", en dat is het ergste, het ergste.

Laten we ons tot de goede God wenden

Laten we ons tot de goede God wenden. Zoals ik al zei, is dit niet de eerste epidemie die de wereld heeft gekend, het misschien zelfs niet de ergste, denk maar aan de Spaanse griep aan het einde van de Eerste Wereldoorlog, die meer dan vijftig miljoen doden heeft veroorzaakt, je hoort het goed, vijftig miljoen doden! De Kerk stond in de frontlinies; als je een beetje nieuwsgierig bent, ga dan naar de fotografische archieven van die tijd, je kunt de nonnen zien die voor de zieken gingen zorgen en die reeds het beroemde masker droegen waar men vandaag over spreekt, niets nieuws onder de zon. Christenen stonden in de frontlinie om de liefdadigheid te beoefenen, soms met gevaar voor eigen leven, dit is de kans om je geloof uit te dragen. Tijdens deze vreselijke Spaanse griepepidemie ging de Kerk door met het vieren van de eredienst, men gebruikte de sacramenten, de sacramentaliën, de toevlucht tot de voorspraak van de heiligen, een grote traditie van de Kerk. We moeten hetzelfde doen, dierbare gelovigen, laten we niet zijn, en het is voor ons, priesters, dat ik spreek, laten we niet zijn zoals die slechte herders die als ze de wolf – of het virus – in de verte zien verschijnen, wegvluchten, maar laten we zijn zoals de goede herders.

Slachtoffers samen met Onze Heer Jezus Christus

Dierbare gelovigen, we stellen ons altijd vragen wanneer er dingen, rampen, voorvallen, want ook de goeden worden getroffen, niet alleen de zondaars, maar ook de goeden. Ik sprak net met u over de Spaanse griep, denk er aan dat Jacintha en Francisco Marto, de twee kinderen van Fatima, tijdens die griep in vreselijke omstandigheden zijn gestorven en hun leven hebben opgeofferd voor de bekering van de zondaars. Dit is een wet die zal duren tot het einde der wereld, de goede God heeft slachtoffers nodig, slachtoffers die boeten verenigd met Hem die het slachtoffer bij uitstek is, Onze Heer Jezus Christus. Op een dag, in het Evangelie, ondervroegen de apostelen Jezus omdat er in de tempel van Jeruzalem een slachtpartij plaatsgevonden had, de Galileeërs waren gekomen om te bidden, om offers te brengen en bij die gelegenheid liet Pontius Pilatus hen afslachten. Dit hield, zoals we vandaag de dag zeggen, de apostelen en discipelen van Jezus bezig. "Hoe zit het met de heilige mannen die het offer brengen en afgeslacht zijn? Wat hebben zij als zondaars gedaan dat God hen op deze manier moet straffen?" Op dezelfde manier ondervroegen de apostelen Jezus, omdat er in Jeruzalem een ramp had plaatsgevonden, een toren was ingestort, de toren van Siloam, en achttien mensen waren gestorven, en de apostelen zaten met de vraag: "Wat hebben ze gedaan om zo te sterven; op bedevaart naar Jeruzalem komen, en zo onder een toren verpletterd worden?” Wat is het antwoord van Onze Heer Jezus Christus? Onze Heer zegt: "Denk niet dat zij meer zondig waren dan andere zondaars, maar Ik zeg jullie: als jullie geen boete doen, zullen jullie allemaal omkomen.” Dit is wat Onze Heer zegt.

Rampspoed is het gevolg van onze zonden

Rampspoed moet ons er aan doen denken dat als we geen boetedoening doen, we allemaal zullen omkomen. God is goed, Hij wil de dood van de zondaar niet, maar Hij wil dat hij zich bekeert en leeft, publieke rampen zijn vaak het gevolg van de zonden van de overheid, zo is het nu eenmaal. Vandaag de dag kunnen we ons zorgen maken omdat alle slechte wetten die steeds maar toenemen, alle schendingen van het natuurrecht, de afvalligheid – zelfs in de Kerk – die we vandaag zien, de goede God niet onverschillig kunnen laten. In het Oude Testament zagen we zelfs de joden die tegen God protesteerden toen Hij hen niet strafte, omdat ze zeiden: "Maar houdt U niet meer van ons?" Ze gaven de voorkeur aan Gods straf boven Gods zwijgen, en Gods zwijgen is misschien wel het ergste van al. Dierbare gelovigen, de hele dag door worden we op de televisie de zieke en dode lichamen getoond, en het is waar dat het indrukwekkend is, maar laten we niet vergeten dat, bijvoorbeeld, recent, in een land niet zo ver van ons vandaan, in België, in een jaar tijd drieduizend mensen werden geëuthanaseerd, dat is het officiële cijfer, en onder hen waren geëuthanaseerde kinderen. Ik heb het niet over het aantal abortussen vandaag. Dit zijn allemaal zonden die naar de hemel schreeuwen. Dierbare gelovigen, we moeten hier over nadenken, we moeten boete doen: God wil de dood van de zondaar niet, maar Hij wil dat hij zich bekeert en leeft.

De traditionele manier van aanpak van epidemieën

Dierbare gelovigen, onder u zijn er mensen die hier misschien voor het eerst komen, ik heb deze week enkele van hen ontmoet, evenals de priesters van deze parochie. Mensen die de communie in de kerken werden geweigerd omdat ze er op de traditionele manier, op de tong, om hebben gevraagd, en ze komen hierheen omdat ze willen communiceren. We zien hier de zwakte, op zijn zachtst gezegd, van de gezagsdragers in de Kerk, gelukkig niet allemaal. Er is geen groter risico op verspreiding van het virus door communie in de mond dan door communie in de hand. Gelukkig zijn er nog enkele, een bisschop in de Verenigde Staten herinnerde ons hieraan in een brief aan zijn gelovigen, hij zei: "Ik heb een comité van deskundigen, van artsen, geraadpleegd voordat ik deze brief schreef en zij zeggen dat er op deze manier geen groter gevaar voor besmetting dreigt". De communie is niet de bron van de dood, de communie is de bron van het leven. Er is een recht dat de Heilige Stoel enkele jaren geleden in herinnering bracht, er is een recht voor de gelovigen om de communie op de tong te ontvangen, men ontneemt degenen die in onheil verkeren niet de sacramenten. Daarom zeg ik tegen hen: u bent hier thuis, want hier vindt u altijd de gebruikelijke, traditionele manier om met epidemieën om te gaan. Heb een groot vertrouwen in het dragen van de wonderbaarlijke medaille, draag ze, laat haar gedragen worden, het is een bolwerk tegen alle verleidingen van de duivel. Zo dadelijk, na deze mis, heeft u de mogelijkheid voor hen die naar de communietafel willen komen om de zegen te ontvangen met relikwieën die we onder andere hebben van de heilige Pius X, de heilige Pius V, de heilige Pastoor van Ars, onze dierbare heilige Pastoor van Ars, en de heilige Johannes Eudes, er is ook een relikwie van de heilige Thomas van Aquino, die we vandaag vieren. Het zijn geen talismannen. De verering van de relikwieën is om de bescherming van deze heiligen te ontvangen, om een christelijk leven te leiden, om ziektes te verdragen en om er tegen beschermd te worden indien het de Wil van God is.

Opnieuw zoals kinderen worden

Ik sluit af met de opmerking dat de eigenaardigheid van deze ziekte zoals we die vandaag de dag zien, is dat het geen of minder invloed lijkt te hebben op kinderen. Misschien is dit wel een teken van God, want in het Evangelie zegt Jezus Christus ons: "tenzij jullie opnieuw zoals kinderen worden, zullen jullie het Koninkrijk der Hemelen niet binnengaan". Niet het Koninkrijk der Hemelen binnengaan is verdoemd zijn, dat is het ergste van de gevaren, dat is het ergste van de rampen.

In de naam van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest. Amen.

Eerwaarde Denis Puga