Het Afrikaans continent verwerpt Fiducia Supplicans

Het document, dat eind januari of begin februari werd verwacht, werd reeds op 11 januari 2024 gepubliceerd. De snelheid waarmee het werd geproduceerd toont de vastberadenheid van de Afrikaanse bisschoppen in deze kwestie. We mogen niet vergeten dat kardinaal Ambongo lid is van de C9, de raad van kardinalen die kort na zijn verkiezing door paus Franciscus werd opgericht om de hervorming van de Curie, uitgevoerd door Praedicate Evangelium, voor te bereiden.

De Congolese kardinaal gaf begin januari een interview in het Frans aan Vaticaanse Radio. Hij legde uit: “De dubbelzinnigheid van deze verklaring... wekt veel verwarring bij de gelovigen en ik geloof dat wij, als herders van de Kerk in Afrika, een duidelijke verklaring over deze kwestie moeten afleggen om onze christenen een duidelijke leidraad te geven.”

Hij voegde eraan toe: “Zodra het document was gepubliceerd, kwam er een reactie van woede en frustratie van zijde van onze gelovigen. Ik heb zelf talloze berichten ontvangen van onze gelovigen met de vraag of het echt waar was dat dit document was ondertekend door Zijne Heiligheid, enz. Er was veel, heel veel woede.”

Een document voor heel Afrika

Daaropvolgend publiceerde SECAM een samenvatting van de reacties van alle Afrikaanse bisschoppenconferenties. De conclusie is ondubbelzinnig: er komt geen zegening voor homoseksuele paren in de kerken van Afrika, omdat zulke verbintenissen “tegen de wil van God” zijn en de homoseksuele handelingen “intrinsiek ongeordend en in strijd met de wil van God en de natuurwet”.

De titel van het document is duidelijk: “Geen zegen voor homoseksuele paren in de Afrikaanse kerken.” Het is, volgens de ondertitel, de “Synthese van de antwoorden van de Afrikaanse bisschoppenconferenties op de Verklaring Fiducia Supplicans.” Vanaf de eerste paragraaf specificeert de tekst dat het document Fiducia Supplicans “de instemming heeft gekregen van paus Franciscus en kardinaal Victor Fernandez, prefect van het Dicasterie voor de Geloofsleer.”

Het is een “geconsolideerde samenvatting van de standpunten die zijn ingenomen door verschillende Nationale en Interterritoriale Bisschoppenconferenties over het Afrikaanse continent, in reactie op de publicatie van de Verklaring Fiducia Supplicans van het Dicasterium voor de Geloofsleer van 18 december 2023.”

Vanwege de schokgolf die deze verklaring in Afrika teweegbracht, de “misvattingen en onrust in de hoofden van veel lekengelovigen, gewijde personen en zelfs predikanten”, publiceert SECAM nu de synthese van de reacties van de Afrikaanse bisschoppenconferenties.

Deze synthese bevestigt eerst opnieuw de onveranderlijke leer over huwelijk en seksualiteit en concludeert: “Daarom worden riten en gebeden die de definitie van het huwelijk - als een exclusieve, stabiele en onverbrekelijke verbintenis tussen een man en een vrouw, open voor voortplanting - zouden kunnen vervagen, als onaanvaardbaar beschouwd.”

De boodschap gaat verder met te stellen dat “geestelijken worden aangemoedigd om gastvrije en ondersteunende pastorale zorg te bieden, in het bijzonder aan paren in onregelmatige situaties.” Mensen met homoseksuele neigingen moeten “met respect en waardigheid worden behandeld, terwijl we hen eraan herinneren dat verbintenissen van personen van hetzelfde geslacht in strijd zijn met de wil van God en daarom niet de zegen van de Kerk kunnen ontvangen.”

Standpunt over homoseksuele verbintenissen en partnerschappen van hetzelfde geslacht

De tekst merkt op dat “de bisschoppenconferenties er over het algemeen de voorkeur aan geven - iedere bisschop blijft vrij in zijn eigen diocees - om geen zegeningen aan te bieden aan paren van hetzelfde geslacht. Dit komt voort uit bezorgdheid over mogelijke verwarring en schandaal binnen de kerkgemeenschap.”

Hieronder volgt een rechtvaardiging van dit standpunt.

Eerst magistraal: “De constante leer van de Kerk beschrijft homoseksuele handelingen als 'intrinsiek ongeordend' (Congregatie voor de Geloofsleer, Verklaring Persona Humana, n. 8, 1975) en in strijd met de natuurwet.”

De reden is dat “deze homoseksuele daden intrinsiek ongeordend zijn. Ze zijn in strijd met de natuurwet. Homoseksuele handelingen sluiten de seksualiteit af voor de gave van het leven. Ze komen niet voort uit een ware affectieve en seksuele complementariteit. Daarom kunnen ze in geen geval goedgekeurd worden. (Catechismus van de Katholieke Kerk, n. 2357).”

Dan komen de Bijbelse bronnen. Veel bisschoppen “halen passages aan die homoseksualiteit veroordelen, met name Leviticus 18:22-23, waar homoseksualiteit expliciet verboden is en als een gruwel wordt beschouwd.” Eén bisschoppenconferentie voegde daaraan toe dat het schandaal van de homoseksuelen in Sodom (vgl. Gen. 19:4-11) zo afschuwelijk was dat het leidde tot de vernietiging van de stad.

“In het Nieuwe Testament veroordeelt Sint Paulus in de Brief aan de Romeinen ook wat hij tegennatuurlijke relaties noemt (vgl. Rom. 1,26-33) of schandelijke zeden (vgl. 1 Kor. 6,9-10).”

Tot slot baseren de bisschoppen zich met betrekking tot huwelijk en gezin op de natuurwet, die tot uitdrukking komt in de culturele context van Afrika: “verbintenissen van personen van hetzelfde geslacht ... worden gezien als strijdig met culturele normen en intrinsiek corrupt.”

Slotverklaring

“De bisschoppenconferenties in heel Afrika ... zijn van mening dat de extra-liturgische zegeningen die worden voorgesteld in de Verklaring Fiducia Supplicans niet kunnen worden uitgevoerd in Afrika zonder zich bloot te stellen aan schandalen… . Daarom vinden wij, de Afrikaanse bisschoppen, het niet gepast dat Afrika homoseksuele verbintenissen of paren van hetzelfde geslacht zegent.”

Tenslotte besluiten de bisschoppen met de woorden: “Wij, Afrikaanse bisschoppen, insisteren op de oproep tot bekering van allen, eraan herinnerend dat Jezus ook zijn hand uitstrekt naar de zondaar, opdat hij opstaat, opdat hij zich bekeert (Mc. 1,5). Nadat Hij zo'n tederheid had betoond aan de vrouw die op overspel was betrapt, zei Hij tegen haar: Ga heen en zondig voortaan niet meer” (Joh. 8,11).